Przelewy bankowe wykonujemy przeważnie co kilka — kilkanaście dni. Bardzo często korzystamy jedynie z podstawowych opcji oraz przelewów między dwoma polskimi bankami np. przesyłając pieniądze znajomym czy opłacając rachunki internetowe. W rzeczywistości system przelewów jest nieco szerszy i posiada wiele innych opcji. W tym tekście przedstawimy wszystkie informacje związane z tematyką przelewów bankowych oraz podpowiadamy, jak działają takie przelewy, co zrobić, jeśli wysłaliśmy przelew pod zły numer rachunku oraz czym są numery konta w różnych formatach np. IBAN.
Spis treści
Przelewy standardowe i Sesje Elixir
Przelewy standardowe to najczęściej wykorzystywane przelewy na rynku. Cechują się one tym, że są praktycznie za darmo oraz dochodzą do odbiorcy najczęściej w ciągu kilku godzin lub następnego dnia roboczego. Przelewy takie nazywamy przelewami Elixir czy przelewami podstawowymi. Zasada ich działania jest prosta. Podajemy podczas przelewu polski 26 cyfrowy numer konta, a środki trafiają w walucie PLN z naszego konta na konto odbiorcy. Przelewy te opierają się na międzybankowym systemie Elixir, który jest pośrednikiem między wszystkimi bankami na rynku. Wysłany przelew z naszego konta musi pokonać na konto odbiorcy długą drogę właśnie poprzez ten system. Pozwala on uporządkować przelewy między bankami oraz wykonywać je w usystematyzowany i efektywniejszy sposób. Każdy bank posiada po dwie lub trzy sesje Elixir wychodzące oraz przychodzące. Są to sesje, w ciągu których przelewy klientów z jednego banku trafiają do systemu Elixir, a następnie są przyjmowane z systemu przez drugi bank sesją przychodzącą. Każdy bank przeważnie posiada sesje Elixir rano, w południe i wieczorem np. o godz. 10:00, 13:00 i 17:00. Przelewy wysłane przez klientów banku przed tymi godzinami czekają w banku i są wysyłane “hurtowo” o danej godzinie do systemu Elixir. Analogicznie przelewy z systemu Elixir są wysyłane następnie do poszczególnych banków, a każdy bank ma sesje przychodzące np. o 12:00 i 18:00. Przelew standardowy z naszego konta wędruje zatem do kolejnego punktu zgodnie z najbliższą sesją, a jeśli zostanie wysłany rano, po południu powinien być już na koncie odbiorcy.
Jeśli wysyłamy zwykły przelew z naszego konta na konto innej osoby, ale które również znajduje się w tym samym banku. Środki przepisywane są z jednego konta na drugie i nie pokonują podróży z banku do systemu Elixir i z powrotem do banku na konto znajomego. Przelewy takie najczęściej księgowane są od razu w ciągu kilku minut.
Przelewy ekspresowe Express Elixir i Sorbnet
Oprócz przelewów sztandarowych banki oferują również przelewy natychmiastowe. Cechują się one tym iż środki wysłane takim przelewem są na koncie odbiorcy już w ciągu kilku minut. Przelewy tego typu są płatne i najczęściej kosztują kilkanaście — kilkadziesiąt groszy. Najpopularniejszym typem przelewów ekspresowych są przelewy Express Elixir. Działają one 24h 7 dni w tygodniu i umożliwiają błyskawiczne przesłanie pieniędzy z banku do banku. Oba banki muszą jednak uczestniczyć w tym programie, co jest przeważnie standardem z małymi wyjątkami. System tego typu działa z pominięciem wszystkich pojedynczych przekazań pieniędzy z banku do części Elixir i do banku zgodnie z harmonogramem, a środki trafiają bezpośrednio na inne konto. Drugim — nieco rzadziej używanym sposobem przesłania pieniędzy w czasie rzeczywistym jest system SORBNET. Działa on na podobnej zasadzie co Expres Elixir, ale służy do przekazywania wysoko kwotowych przelewów między bankami.
Źle wysłany przelew
Choć przeważnie dokładnie sprawdzamy numery konta, a poszczególne systemy bankowe mają blokadę przed wysłaniem pieniędzy na nieistniejące konto, czasami może zdarzyć się nam błąd i wysłanie pieniędzy na konto innej osoby, niż zamierzaliśmy. Jest to z pewnością niekomfortowa sytuacja, ale jeśli zaistnieje mamy bardzo duże szanse na szybkie i komfortowe odzyskanie pieniędzy. W zależności od konkretnej sytuacji czy procedur, bank pomoże powiadomić odbiorcę przelewu oraz zażądać jego zwrotu. Przy tego typu transakcji zwrotnej możemy być obciążeni kosztami całego zamieszania, choć nie jest to wysoki wymiar kary za odzyskanie środków. Jeśli dana osoba nie zdecyduje się oddać naszych pieniędzy, bank może zwrócić je nam lub przekazać sprawę organom ścigania i oznaczyć całą sytuację jako przestępstwo. Prawnie są to nadal nasze pieniądze, a osoba, która je otrzymała, weszła w ich posiadanie bezprawnie i nie ma do nich żadnych praw.
Formaty numeru konta
Kolejną kwestią przelewów bankowych jest numer konta bankowego. Jest to nasz indywidualny numer i może występować w kilku formach. Podstawowy numer konta to NRB, czyli Numer Rachunku Bankowego. Jest to 26 cyfr, z czego dwie pierwsze cyfry to suma kontrolna, osiem kolejnych cyfr to numer banku a kolejne 16 cyfr to nasz indywidualny rachunek. Numer taki zapisuje się w postaci dwóch cyfr z przerwą i kolejnymi cyframi po cztery. Nasz numer konta występuje również w najpopularniejszym formacie, czyli IBAN. Dzięki temu możemy przysłać pieniądze standardowymi przerwami między państwami. Numer ten będzie składał się z owych 26 cyfr, ale przed nimi znajdować będzie się jeszcze oznaczenie państwa np. PL.
SEPA i SWIFT
Następnym rodzajem przelewów są przelewy międzynarodowe. Są to przelewy SEPA i SWIFT. Przelewy SWIFT realizowane są między ok. 200 krajami. Wykonywane są one walucie euro lub innej lokalnej. Przelewy tego typu wysłać możemy na cały świat oraz w ten sposób rozliczać się np. z zagranicznymi kontrahentami. Drugi rodzaj przelew — SEPA to przelewy wewnątrz Unii Europejskiej oraz Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii. Walutą rozliczenia jest euro. Nawet gdy wyślemy przelew w innej walucie, zostanie ona przeliczona i przewalutowania właśnie na ten wolumen. Przelewy międzynarodowe cechują się również opłatami. Przeważnie są to sumy od ok. kilkunastu – kilkudziesięciu złotych lub nawet opłatą prowizyjną. Przy przelewach typu SWIFT możliwe jest również określenie, kto zapłaci za przelew lub opcji płatności po połowie.
